ให้ Z เป็นจำนวนเชิงซ้อนใดๆ รากที่ n ของจำนวนเชิงซ้อน z จะมีอยู่จำนวน n ราก(ยกเว้น z=0)
|
ในการหารากที่ n ของจำนวนเชิงซ้อน z ผมขอสรุปเป็นวิธีการในการหาง่ายๆดังนี้ ส่วนใครอยากรู้เพิ่มเติมสามารถหาอ่านได้ตามหนังสือคณิตศาสตร์เพิ่มเติม ม.5 ของ สสวทได้น่ะจ๊ะ
1. ถ้าโจทย์ให้จำนวนเชิงซ้อนมาในรูป z=x+yi เป็นต้องแปลงจำนวนเชิงซ้อน z ให้อยู่ในรูปเชิงขั้วก่อน คืออยู่ในรูป \( z=r(cos\theta+isin\theta)\)
2.รากตัวที่ 1จะมีค่าเป็น \(\sqrt[n]{r}\left(cos\frac{\theta}{n}+isin\frac{\theta}{n}\right)\)
3.รากตัวที่ 2 จะเหมือนรากตัวที่ 1 แตกต่างกันที่มุมโดยต้องเพิ่มมุมของรากตัวที่ 1 ไปอีก
\(\frac{360^\circ}{n}\)
4. รากตัวที่ 3 ก็เพิ่มมุมในรากตัวที่ 2 ไปอีกเหมือนเดิมคือบวกเพิ่มไปอีก \(\frac{360^\circ}{n}\)
5. ทำแบบนี้ไปเรื่อยๆจนครบ n ราก
หลายคนอ่านแล้วอาจจะงง ซึ่งไม่เป็นไรครับ ต้องไปดูต้วอย่างหรือถ้าผมขยันผมจะทำเป็นวิดีโอให้ดูครับ ไปดูตัวอย่างกันเลย
ตัวอย่างที่ 1 กำหนดให้ \(z^{3}=\sqrt{3}-i\) จงหาค่าของ z
วิธีทำ โจทย์กำหนด แซดกำลังสามมาให้เท่ากับรูทสามลบไอ ให้หาค่าของแซด ดังนั้นเราจะได้ว่า ค่าของแซด ก็คือ รากที่ 3 ของ \(\sqrt{3}-i\) นั่นเองคับ
ในข้อนี้คือหารากที่ 3 (รากที่ n) ของ \(\sqrt{3}-i\)
(n=3 น่ะ จำไว้เลยเพราะหารากที่สามดังนั้นn=3)
ขั้นตอนที่ 1 ต้องแปลง \(\sqrt{3}-i\quad\) ให้อยู่ในรูปเชิงขั้วก่อน จากตรงนี้เราจะได้
\(x=\sqrt{3},y=-1\)
\(r=\sqrt{\sqrt{3}^{3}+(-1)^{2}}=2\)
\(tan\theta=\frac{-1}{\sqrt{3}}\) ดังน้้น \(\theta=330^\circ\) ใครทำเชิงขั้วไม่เป็นไปอ่านนะ
ดังนั้น \(\sqrt{3}-i\quad\) ถ้าเขียนให้อยู่ในรูปเชิงขั้วคือ \(2(cos330^\circ+isin330^\circ)\)
ขั้นตอนที่ 2 หาราก
รากตัวที่ 1 คือ \(\sqrt[3]{2}\left(cos\frac{330^\circ}{3}+isin\frac{330^\circ}{3}\right)\)
นั้นคือรากตัวที่ 1 คือ \(\sqrt[3]{2}\left(cos110^\circ+isin110^\circ\right)\)
มุมของรากตัวที่ 1 คือเกิดจากเอามุมที่ได้จากการทำเป็นเชิงขั้วหารด้วย n และnในข้อนี้คือ 3
รากตัวที่ 2 คือ คือ \(\sqrt[3]{2}\left(cos230^\circ+isin230^\circ\right)\)
มุมของรากตัวที่ 2 คือเกิดจากเอามุมของรากตัวที่ 1 บวกกับ \(\frac{360}{n}\) ในข้อนี้ n=3 ก็คือต้องเอาไปบวกกั้บ \(\frac{360^\circ}{3}=120^\circ\)
และมุมของรากตัวที่ 3 ก็เอามุมของรากตัวที่สองบวกเพิ่มอีก 120 องศา นะจะได้
รากตัวที่ 3 คือ \(\sqrt[3]{2}\left(cos350^\circ+isin350^\circ\right)\)
ครบ 3 รากก็หยุด ดังนั้น z ก็มีสามตัวก็คือรากตัวที่ 1 ถึงตัวที่ 3 ดังที่หาไว้แล้วด้านบน Ans
ตัวอย่างที่ 2 จงหารากที่ 4 ของ \(-8+8\sqrt{3}i\)
วิธีทำ เหมือนเดิมครับคือทำ \(-8+8\sqrt{3}i\quad\) ให้เป็นเชิงขั้วก่อนจะได้
\(x=-8,y=8\sqrt{3}\)
\(r=\sqrt{(-8)^{2}+(8\sqrt{3})^{2}}=\sqrt{256}=16\)
\(tan\theta=\frac{8\sqrt{3}}{-8}=-\sqrt{3}\)
ดังนั้น \(\theta=120^\circ\)
หารากตัวที่ 1 \(\sqrt[4]{16}\left(cos\frac{120^\circ}{4}+isin\frac{120^\circ}{4}\right)\)
\(2(cos30^\circ+isin30^\circ)\)
\(2(\frac{\sqrt{3}}{2}+\frac{1}{2}i)\)
\(\sqrt{3}+i\)
หารากตัวที่ 2 คราวนี้มุมจะเพิ่มขึ้นครั้งละ \(\frac{360^\circ}{4}=90^\circ\) จะได้
\(\sqrt[4]{16}\left(cos120^\circ+isin120^\circ\right)\)
\(2(-\frac{1}{2}+\frac{\sqrt{3}}{2}i)\)
\(-1+\sqrt{3}i\)
หารากตัวที่ 3 เอามุมในรากตัวที่สองบวกเพิ่มอีก 90 องศา จะได้
\(\sqrt[4]{16}\left(cos210^\circ+isin210^\circ\right)\)
\(2(-\frac{\sqrt{3}}{2}-\frac{1}{2}i)\)
\(-\sqrt{3}-i\)
หารากตัวที่ 4 เอามุมในรากตัวที่สามบวกเพิ่มอีก 90 องศา จะได้
\(\sqrt[4]{16}\left(cos300^\circ+isin300^\circ\right)\)
\(2(\frac{1}{2}-\frac{\sqrt{3}}{2}i)\)
\(1-\sqrt{3}i\)
ครบ 4 ตัวแล้วก็หยุด
ดังนั้นรากที่ 4 ของ \(-8+8\sqrt{3}i\) คือ
\(\sqrt{3}+i\quad\),\(-1+\sqrt{3}i\quad\) ,\(-\sqrt{3}-i\quad\),\(1-\sqrt{3}i\) Ans