วันนี้นำเสนอพวกโจทย์ปัญหาสมการเชิงเส้นตัวแปรเดียว  ส่วนโจทย์ปัญหาสมการเชิงเส้นสองตัวแปร ม.3 ก็เขียนไว้มากหลายแล้วสามารถเข้าไปอ่านได้ครับ ลิงค์ต่อไปนี้เป็นลิงค์ที่เกี่ยวข้องกันครับ

การแก้ระบบสมการเชิงเส้นสองตัวแปรตอนที่ 3

โจทย์สมการเชิงเส้นสองตัวแปร ม.3

การแก้ระบบสมการเชิงเส้นสองตัวแปร(2)

การแก้ระบบสมการเชิงเส้นสองตัวแปร

มาเริ่มทำโจทย์กันเลยครับ

1.ลุงสมชาติ อายุ 69 ปี มีบุตร 3 คน ซึ่งมีอายุเป็นจำนวนเต็มเรียงกัน ถ้าผลรวมของอายุทั้งสามคนเท่ากับอายุของลุงสมชาติพอดี บุตรคนที่สองอายุเท่าใด

วิธีทำ ข้อนี้เราต้องกำหนดตัวแปรขี้นมาก่อนครับ ก็คือ

ให้บุตรคนแรกมีอายุ  \(x\) ปี  เนื่องจากอายุของบุตรทั้งสามของลุงสมชาติเรียงกันเป็นจำนวนเต็มดังนั้น

อายุของบุตรคนที่สองคือ \(x+1\) ปี

อายุของบุตรคนที่สามคือ \(x+2\) ปี

อายุของบุตรสามคนรวมกันเท่ากับอายุของลุงสมชาติพอดี จึงได้สมการเป็น

\begin{array}{lcl}x+x+1+x+2&=&69&\\3x+3&=&69\\x&=&22\end{array}

ดังนั้น

บุตรคนแรกอายุ 22 ปี

บุตรคนที่สองอายุ 22+1=23 ปี

บุตรคนที่สามอายุ 23+1=24 ปี

ตอบ บุตรคนที่สองอายุ 23 ปี


2. ปัจจุบันยิ่งลักษณ์มีอายุเป็น 5 เท่าของอายุลูกชาย แต่เมื่อ 5 ปีที่แล้วยิ่งลักษณ์มีอายุเป็น 10 เท่าของอายุลูกชาย ถามว่าอีกกี่ปียิ่งลักษณ์จะมีอายุ 60 ปี (o-net 56)

  1. 5 ปี
  2. 10 ปี
  3. 15 ปี
  4. 20 ปี

วิธีทำ 

กำหนดให้ปัจจุบันลูกชายมีอายุเท่ากับ \(x\) ปี

ดังนั้นปัจจุบันยิ่งลักษณ์อายุ \(5x\) ปี

แสดงว่า

เมื่อ 5 ปีที่แล้วลูกชายอายุ  \(x-5\) ปี

และเมื่อปีที่แล้วยิ่งลักษณ์อายุ \(5x-5\) ปี

โจทย์บอกว่าเมื่อ 5 ปีที่แล้วยิ่งลักษณ์มีอายุเป็น 10 เท่าของอายุลูกชายจึงได้สมการคือ

\(5x-5=10(x-5)\)

เริ่มแก้สมการนี้เพื่อหาค่า \(x\)

\begin{array}{lcl}5x-5&=&10(x-5)\\5x-5&=&10x-50\\5x&=&45\\x&=&9\end{array}

นั่นคือปัจจุบันลูกชายอายุ 9 ปี

เนื่องจากปัจจุบันยิ่งลักษณ์มีอายุเป็น 5 เท่าของอายุลูกชาย ดังนั้น ยิ่งลักษณ์อายุ \(5\times 9=45\) ปี

โจทย์ถามว่าอีกกีปียิ่งลักษณ์จึงจะอายุครบ 60 ปี  ตอบ 15 ปี


3. วินัยขับรถจากกรุงเทพ ไปบ้านเพื่อนที่ต่างจังหวัด โดยขับรถช่วงแรกได้ \(\frac{1}{3}\) ของระยะทางทั้งหมด จึงหยุดพัก ช่วงที่สองขับรถได้อีก \(\frac{5}{8}\) ของระยะทางที่เหลือแล้วจึงหยุดพัก  ถ้าวินัยขับรถช่วงสุดท้ายได้ระยะทาง 80 กิโลเมตร ระยะทางจากกรุงเทพฯไปบ้านเพื่อนวินัยเท่ากับกี่กิโลเมตร

  1. 120  กิโลเมตร
  2. 240  กิโลเมตร
  3. 320 กิโลเมตร
  4. 360 กิโลเมตร

วิธีทำ ให้ระยะทางจากกรุงเทพไปบ้านเพื่อนเท่ากับ \(x\) กิโลเมตร

ช่วงแรกขับได้ระยะทาง \(\frac{1}{3}\) ของระยะทางทั้งหมด นั่นหมายถึง

ช่วงแรกขับได้ระยะทางเท่ากับ \(\frac{1}{3}x\) กิโลเมตร

ช่วงที่สองข้บได้ระยะทาง \(\frac{5}{8}\) ของระยะทางที่เหลือ 

เนื่องจากช่วงแรกขับได้ \(\frac{1}{3}x\) กิโลเมตร ดังนั้นระยะทางที่เหลือคือ \(\frac{2}{3}x\)

จึงได้ว่าช่วงที่สองขับรถได้ \(\frac{5}{8}\times \frac{2}{3}x=\frac{5x}{12}\) กิโลเมตร

ช่วงที่สุดท้ายขับรถได้ 80 กิโลเมตร

ดังนั้นระยะทางจากกรุงเทพฯไปบ้านเพื่อนเป็นไปตามสมการนี้

\[\frac{x}{3}+\frac{5x}{12}+80=x\]

แก้สมการนี้เพื่อหาระยะทั้งหมด

\begin{array}{lcl}\frac{x}{3}+\frac{5x}{12}+80&=&x\\\frac{9x}{12}+80&=&x\\80&=&x-\frac{9x}{12}\\\frac{3x}{12}&=&80\\x&=&320\end{array}

ดังนั้นระยะทางจากกรุงเทพฯไปบ้านเพื่อนเท่ากับ 320 กิโลเมตร


4. ในงานวันเด็กของหมู่บ้านแห่งหนึ่ง มีผู้มาร่วมงานทั้งหมด 72 คน โดย \(\frac{1}{9}\) ของผู้มาร่วมงานทั้งหมดเป็นผู้ใหญ่ ส่วนที่เหลือเป็นเด็ก   ถ้า \(\frac{3}{8}\) ของเด็กที่มาร่วมงานเป็นเด็กผู้ชาย แล้วมีเด็กผู้หญิงมาร่วมงานกี่คน (o-net 60)

วิธีทำ  ข้อนี้ไม่ต้องกำหนดตัวแปรอะไรใดๆ ทั้งสิ้นครับเป็นโจทย์วัดความเข้าใจของการอ่านธรรมดาครับ เริ่มทำกันเลย

มีผู้ร่วมงานทั้งหมด 72 คน

มีผู้ใหญ่มาร่วมงานคิดเป็น \(\frac{1}{9}\)ของคนร่วมงานทั้งหมด 

ดังนั้นมีผู้ใหญ่มาร่วมงาน \(\frac{1}{9}\times 72=8\) คน

แสดงว่ามีเด็กมาร่วมงานจำนวน \(72-8=64\) คน

มีเด็กผู้ชายมาร่วมงานคิดเป็น \(\frac{3}{8}\) ของเด็กทั้งหมด

ดังนั้นมีเด็กผู้ชายมาร่วมงาน \(\frac{3}{8}\times 64=24\)  คน

แสดงว่ามีเด็กผู้หญิงมาร่วมงานเท่ากับ \(64-24=40\) คน ตอบ


5.ช่างไม้มีไม้อยู่ 3 ท่อน โดยไม้ท่อนที่หนึ่ง ยาว 6 เมตร ไม้ท่อนที่สองสั้นกว่าไม้ท่อนที่หนึ่งอยู่ 1.35 เมตร และไม้ท่อนที่สามยาวเป็น \(1\frac{2}{5}\) เท่าของความยาวไม้ท่อนที่สอง  ไม้ท่อนที่สามยาวกี่เมตร (o-net 61)

วิธีทำ 

ไม้ท่อนที่หนึ่งยาว 6 เมตร

ไม้ท่อนที่สองสั้นกว่าไม้ท่อนที่หนึ่งอยู่ 1.35 เมตร ดังนั้นไม่ท่อนที่สองยาว \(6-1.35=4.65\) เมตร

ไม้ท่อนที่สามยาวเป็น \(1\frac{2}{5}\) เท่าของไม้ท่อนที่สอง 

ดังนั้น ไม้ท่อนที่สามยาวเท่ากับ

\begin{array}{lcl}1\frac{2}{5}\times 4.65&=&\frac{7}{5}\times 4.65&=&6.51\end{array}

ไม้ท่อนที่สามยาว 6.51 เมตร ตอบ


6.นักเรียนห้องหนึ่งเป็นนักเรียนชาย \(\frac{5}{9}\) ของนักเรียนทั้งห้อง มีนักเรียนหญิงที่เป็นนักกรีฑาอยู่ 0.5 ของนักเรียนหญิง  ถ้านักเรียนหญิงในห้องนี้เป็นนักกรีฑา 8 คน จะมีนักเรียนชายในห้องนี้กี่คน

วิธีทำ  จะทำข้อนี้ให้ดูโดยอาศัยความรู้การแก้สมการ แต่ความจริงวาดรูปดูเอาก็ได้ครับ

กำหนดให้นักเรียนห้องนี้มีจำนวน \(x\) คน  ดังนั้น

ห้องนี้จะมีนักเรียนชายอยู่ \(\frac{5}{9}x\) คน จึงได้ต่ออีกว่า

ห้องนี้จะต้องมีน้กเรียนหญิงอยู่จำนวน \(\frac{4}{9}x\) คน

โจทย์บอกอีกว่าในจำนวนนักเรียนหญิงที่มีอยู่นี้ครึ่งหนึ่ง (0.5) เป็นกรีฑาซึ่งมีจำนวน 8 คน  ดังนั้นเราจะได้ว่า

\(\frac{4}{9}x\times 0.5=8\)

แก้สมการหาค่า \(x\) จะได้

\begin{array}{lcl}\frac{4}{9}x\times 0.5&=&8\\x&=&\frac{8\times 9}{0.5\times 4}\\x&=&36\end{array}

ดังนั้นในห้องนี้มีนักเรียนทั้งหมดจำนวน 36 คน

จึงได้ว่าห้องเรียนนี้จะมีนักเรียนชายอยู่ \(\frac{5}{9}\times x=\frac{5}{9}\times 36=20\) คน ตอบ


7. แม่ให้เงินลูกมาจำนวนหนึ่ง ซึ่งนำไปซื้อไข่ไก่ได้ 4 ฟองและไข่เป็ดได้ 6 ฟองพอดี  หรือ ซื้อไข่ไก่ได้ 8 ฟองและไข่เป็ดได้ 3 ฟองพอดี  ถ้าแม่เปลี่ยนใจให้ลูกซื้อเฉพาะไข่ไก่อย่างเดียว แล้วจำนวนเงินที่แม่ให้จะซื้อไข่ได้ได้กี่ฟอง (o-net 61)

วิธีทำ ข้อนี้อ่านโจทย์ตอนแรก เหมือนจะยากครับแต่คิดให้ดีไม่ยากครับความจริงไม่ต้องสมมติตัวแปรก็ได้ครับ แต่เพื่อความง่านต่อการอธิบายก็เลยต้องสมมติตัวแปรหน่อย

กำหนดให้ 

แม่ให้เงินไปซื้อไข่จำนวน \(z\) บาท

ไข่ไก่ฟองละ \(m\) บาท 

ไข่เป็ดฟองละ \(n\) บาท

ดังนั้น

ซื้อไข่ 4 ฟองและไข่เป็ด 6 ฟองต้องใช้เงิน

\(4m+6n=z\quad \cdots (1)\) บาท

หรือซื้อไข่ไก่ 8 ฟองไข่เป็ด 3 ฟองต้องใชเงิน

\(8m+3n=z\quad\cdots (2)\) บาท

นำ \(2\) คูณสมการที่ \((2)\) จะได้ \(16m+6n=2z\quad \cdots (3)\)

นำ \((3)-(1)\rightarrow 12m=z\)

จะเห็นได้ว่าถ้าซื้อไข่ไก่อย่างเดียวจะซื้อได้จำนวน 12 ฟองครับราคาฟองละ \(m\) บาท


8. บัตรสำหรับผู้เข้าชมพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำแห่งหนึ่งคิดราคาเข้าชมสำหรับผู้ใหญ่คนละ 180 บาท เด็กคนละ 60 บาท ถ้าวันนี้มีเด็กเข้ามาชมจำนวน 250 คน และขายบัตรได้เงินทั้งหมด 45600 บาท แสดงว่าวันนี้มีผู้ใหญ่เข้ามาชมพิพิธภัณฑ์สัตว์น้้ำแห่งนี้กี่คน

วิธีทำ  อันนี้กำหนดตัวแปรครับ เขาถามหาว่ามีผู้ใหญ่เข้ามาชมกี่คน

เราก็กำหนดให้มีผู้ใหญ่เข้ามาชมจำนวน \(x\) คน

ดังนั้นเก็บเงินจากผู้ใหญ่จากการที่ผู้ใหญ่เข้าชมจำนวน \(180x\) บาท

มีเด็กเข้าเข้าชมจำนวน 250 คน

ดังนั้นเก็บเงินจากการที่เด็กเข้าชมได้จำนวน \(250\times 60=15000\) บาท

โจทย์บอกอีกว่าขายบัตรได้เงินทั้งหมด 45600 บาท จึงได้สมการเป็น

\[180x+15000=45600\]

เริ่มแก้สมการเลยครับ

\begin{array}{lcl}180x+15000&=&45600\\180x&=&45600-15000&=&30600\\x&=&\frac{30600}{180}\\x&=&170\end{array}

ดังนั้นจะได้ว่ามีผู้ใหญ่เข้าชมจำนวน \(170\) คน