สัญกรณ์ทางวิทยาศาสตร์ หรือ ภาษาอังกฤษใช้คำว่า  Scientific Notation  มีประโยชน์ในการเขียนจำนวนที่มันมีค่ามากๆมหาศาล หรือมีค่าน้อยมากๆอย่างเช่นระยะทางจากโลกไปดวงจันทร์ถ้าเขียนแบบธรรมดา ต้องเขียนตัวเลขที่ยาวมากๆ ดังนั้นจึงไม่สะดวกในการเขียน การใชัสัญกรณ์ทางวิทยาศาสตร์มาช่วยจะทำให้เราประหยัดเวลาในการเขียน สะดวกและสวยงาม ซึ่งสัญกรณ์ทางวิทยาศาสตร์ มีรูปทั่วไปคือ

\(A\times 10^{n}\)    เมื่อ  \( 1 \leq  A <10\)  และ n ต้องเป็นจำนวนเต็มนะ

ดูเงื่อนไขดีๆนะ โดยเฉพาะค่าของ A เนียะต้องดูดีๆนะว่ามีค่าอยู่ในช่วงไหน คือห้ามเป็น 10    เกิน 10 ก็ไม่ได้

น้อยกว่า 1 ก็ไม่ได้อีก ดูดีๆ

เช่น     \(0.1 \times 10^{2}\)    อันนี้ไม่ใช่สัญกรณ์ทางวิทยาศาสตร์ เพราะค่า A=0.1  เงื่อนไข A ต้องไม่น้อยกว่า 1

\(26 \times 10^{-2}\)  อันนี้ไม่ใช่สัญกรณ์ทางวิทยาศาสตร์เพราะ A=26 เกิน 10  ไม่ได้

เรามาทำแบบฝึกหัดเกี่ยวกับสัญกรณ์ทางวิทยาศาสตร์กันเลยครับ

ตัวอย่าง  จงเขียนจำนวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปสัญกรณ์ทางวิทยาศาสตร์

\(1)\quad 290,000,000,000\)

วิธีทำ  ข้อนี้ง่ายเลย จะเห็นว่า มีเลขศูนย์ 10  ตัว ดังนั้นเรารู้ได้เลยว่า

\(\quad 290,000,000,000\)

\(=29 \times 10 ^{10}\)    เลขศูนย์ 10 ตัวต้องยกกำลัง 10  แต่ยังไม่เป็นสัญกรณ์วิทยาศาสตร์นะเพราะ A=29  เกิน 10 อยู่ต้องทำต่อ

\(=2.9 \times 10 \times 10^{10}\)       อย่าลืมนะ \(29=2.9\times 10\)

\(=2.9\times 10^{1+10}\)

\(=2.9 \times 10^{11}\)        เป็นสัญกรณ์ทางวิทยาศาสตร์แล้ว


\(2)\quad 0.073\)

วิธีทำ ข้อนี้ผมขอยกตัวอย่างเลขที่ไม่ค่อยยาวเท่าไร มาดูก่อนค่อยคิดตามดีๆนะเพราะเอาไปต่อยอดกับข้ออื่นได้

\(0.073\)

\(=\frac{7.3}{100}\)

\(=\frac{7.3}{10^{2}}\)

\(=7.3  \times 10^{-2}\)


\(3)\quad 0.0000000125\)

วิธีทำ ข้อ 1  กับ ข้อ 2  เราได้รู้หลักการในการทำแล้ว ส่วนข้อนี้ผมจะสอนวิธีลัดบ้าง วิธีการก็คือเลื่อนจุดเอาข้อนี้เราจะเลื่อนจุดถอยหลัง 8 ครั้ง จุดจะไปอยู่หลังเลข 1  เราก็จะได้

\(=1.25 \times 10^{-8}\)    เลื่อนจุดถอยหลัง ต้องมีลบด้วย ถ้าเลื่อนถอยหลัง 9 ครั้งก็ต้องคูณด้วย \(10^{-9}\)   ถอยหลัง 2 ครั้งต้องคูณ\(10^{-2}\)

ข้อนี้ก็จะได้

\(=1.25 \times 10^{-8}\)   เป็นสัญกรณ์ทางวิทยาศาสตร์แล้ว


\(4)\quad 425.1 \times 10^{3}\)

วิธีทำ ข้อนี้เลื่อนจุดถอยหลังไม่ได้เพราะมันจะเกิน 10 ไปเยอะมากต้องเลื่อนจุดไปข้างหน้า ต้องเลื่อนไปข้างหน้าสองครั้งนะ ทำไมต้องสองครั้งคิดเองนะ สามครั้งไม่ได้เพราะจะเป็น 0.425 มันจะน้อยกว่า 1  จึงไม่ได้ต้องเลื่อนไปข้างหน้าเพียงสองครั้งเท่านั้น  ก็จะได้

\(=4.251 \times 10^{2}\times 10^{3}\)    เลื่อนไปข้างหน้าไม่ต้องมีลบนะ เลื่อนไปข้างหน้า  2  ครั้งก็คูณด้วย \(10^{2}\)  เลื่อนไปข้างหน้า 3  ครั้งก็คูณด้วย \(10^{3}\)   ทำต่อครับ

\(=4.251 \times 10^{(2+3)}\)

\(=4.251 \times 10^{5}\)


\(5)\quad 617 \times 10^{-5}\)

วิธีทำ ข้อนี้ต้องเลื่อนจุดไปข้างหน้าสองครั้งใช่ไหมก็จะได้

\(=6.17 \times 10^{2}\times 10^{-5}\)

\(=6.17 \times 10^{(2+(-5))}\)

\(=6.17 \times 10^{-3}\)