การบวก การลบ เศษส่วน เนื้อหาในส่วนนี้ถือว่าเป็นเนื้อหาที่เรียนมาตั้งแต่ระดับชั้นประถมแล้ว ตั้ง ป.4 เป็นต้นไปก็น่าจะได้เรียนแล้ว ฉะนั้นในระดับนี้ผมจะนำเสนอวิธีการบวก ลบ เศษส่วนแบบอธิบายไม่เจาะลึกมาก เพราะถือว่าทุกคนมีพื้นฐานมาบ้างแล้ว เนื้อหาเรื่องนี้ถือว่าสำคัญมาก เพราะต้องใช้ในการเรียนต่อในระดับสูงต่อไป ถ้าบวก ลบ เศษส่วนไม่ได้จะลำบาก ทั้งในวิชาคณิตศาสตร์ หรือ แม้แต่วิชาในทางวิทยาศาสตร์ เช่น ฟิสิกส์ กับ เคมี  ดังนั้นต้องเรียนรู้และทำแบบฝึกหัดเยอะๆครับ

มาดูตัวอย่างการบวก การลบ เศษส่วนกันเลยครับ  ก่อนทำหลักการในการบวก ลบเศษส่วนคือ ทำส่วนให้เท่ากันก่อนแล้วค่อยจำตัวเศษมาบวก มาลบกันครับ หลักการมีแค่นี้ง่ายๆ

จงหาคำตอบแต่ละข้อต่อไปนี้

1)  \(\frac{1}{3}+\frac{2}{3}\)

วิธีทำ  ข้อนี้ส่วนเท่ากันแล้วก็จับตัวเศษมาบวกกันได้เลย

\(\frac{1}{3}+\frac{2}{3}\)

\(=\frac{1+2}{3}\)

\(=\frac{3}{3}\)    สามหารด้วยสามก็คือเป็น 1  นั่นเอง

\(=1\)


2)  \(\frac{1}{4}+\frac{1}{8}\)

วิธีทำ จากโจทย์  \(\frac{1}{4}+\frac{1}{8}\)

ข้อนี้ส่วนยังไม่เท่ากันคือ มีส่วน 4  และก็ส่วน 8  ดังนั้นต้องทำส่วนให้เท่ากันก่อน

วิธีการทำก็คือ หา ค.ร.น. ของ 4 และ 8  หรือทำง่ายๆก็คือหาตัวเลขมาคูณตัวใดตัวหนึ่งเพื่อให้สองตัวเท่ากัน

อย่างเช่นถ้าผม เอา 2  คูณกับ 4 ก็จะได้ค่าเท่ากับ 8  ดังนั้นเราต้อง 2 มาคูณนั่นเอง อ้อเวลาคูณต้องคูณทั้งเศษและส่วน  ไปดูต่อเลย

  \(\frac{1}{4}+\frac{1}{8}\)

\(=\frac{1 \times 2}{4\times 2}+\frac{1}{8}\)

\(=\frac{2}{8}+\frac{1}{8}\)  ส่วนเท่ากันแล้ว

\(=\frac{2+1}{8}\)

\(=\frac{3}{8}\)


3) \(\frac{3}{5}-\frac{1}{6}\)

วิธีทำ  ข้อนี้ทำส่วนไม่เท่ากัน  ดังนั้นทำส่วนให้เท่ากันโดยการหา ค.ร.น. ของ 5 และ 6 ซึ่งก็คือ 30 ฉะนั้นทำส่วนให้เป็น 30 ครับ

\(\frac{3}{5}-\frac{1}{6}\)

\(=\frac{3\times 6}{5\times 6}-\frac{1\times 5}{6\times 5}\)

\(=\frac{18}{30}-\frac{5}{30}\)

\(=\frac{18-5}{30}\)

\(=\frac{13}{30}\)


4) \(\frac{1}{2}-\frac{1}{2}-\frac{1}{2}-\frac{1}{2}-\frac{1}{2}-\frac{1}{3}\)

วิธีทำ โจทย์ข้อนี้มีทั้งที่เป็นส่วน 2 และส่วน 3  ดังนั้นทำในส่วนที่เป็นส่วน 2 ก่อนนะ

\(\frac{1}{2}-\frac{1}{2}-\frac{1}{2}-\frac{1}{2}-\frac{1}{2}-\frac{1}{3}\)

\(=\left(\frac{1}{2}-\frac{1}{2}-\frac{1}{2}-\frac{1}{2}-\frac{1}{2}\right)-\frac{1}{3}\)

\(=\frac{1-1-1-1-1}{2}-\frac{1}{3}\)

\(=\frac{-3}{2}-\frac{1}{3}\)      ทำส่วนให้เท่ากันค่อยบวกลบกันครับคือทำส่วนให้เป็น 6

\(=\frac{-3\times 3}{2\times 3}-\frac{1\times 2}{3\times 2}\)       

\(=\frac{-9}{6}-\frac{2}{6}\)

\(=\frac{-9-2}{6}\)

\(=\frac{-11}{6}\)