-
ฝึกทำโจทย์คณิตศาสตร์ (56)
56. \(\tan \left[ \arccos ( \frac{5}{13}) +\arcsin (\frac{3}{5}) \right]\) เท่ากับข้อใดต่อไปนี้
วิธีทำ โจทย์แนวนี้หาคำตอบไม่ยากคับ ใครอยากทำโจทย์แบบนี้เพิ่มให้ไปอ่านตามลิงก์นี้
- โจทย์Pat1 เรื่องผกผันฟังก์ชันตรีโกณมิติ
- แบบฝึกหัดโจทย์ผกผันฟังก์ชันตรีโกณมิติ
- แบบฝึกหัดผกผันฟังก์ชันตรีโกณมิติ
- ผกผันของฟังก์ชันไซน์หรืออาร์คไซน์(arcsine)
- พื้นฐานเรื่องผกผันฟังก์ชันตรีโกณมิติ
เอาละเรามาเริ่มทำโจทย์กันดีกว่า เป็นข้อสอบ A-level คณิตศาสตร์ ใครเร็วใครได้เพราะข้อสอบไม่ยากมาก
กำหนดให้ \(A=\arccos\frac{5}{13}\) จะได้ว่า \(\cos A=\frac{5}{13}\)
กำหนดให้ \(B=\arcsin\frac{3}{5}\) จะได้ว่า \(\sin B=\frac{3}{5}\)
แล้วให้เราข้อมูลนี้คือ \(\cos A=\frac{5}{13}\) และ \(\sin B=\frac{3}{5}\) ไปวาดรูปสามเหลี่ยมมุมฉากเพื่อหาค่าของ \(\tan A,\tan B\) ได้รูป ดังนี้
เริ่มทำต่อเลยนะคับ จากที่เรากำหนดให้ \(A=\arccos\frac{5}{13}\) และ \(B=\arcsin\frac{3}{5}\) เมื่อนำไปแทนค่าในนี้ \(\tan \left[ \arccos ( \frac{5}{13}) +\arcsin (\frac{3}{5}) \right]\) เราก็จะได้่ว่าสิ่งที่เราต้องการหาก็คือ \(\tan (A+B)\) นั่นเอง ใช้สูตรเท็น เอ บวก บี เลย จำสูตรได้ก็ทำได้ข้อนี้ เริ่มเลย
\begin{array}{lcl}\tan (A+B)&=&\frac{\tan A+\tan B}{1-\tan A\tan B}\\&=&\frac{\frac{12}{5}+\frac{3}{4}}{1-\frac{12}{5}\cdot \frac{3}{4}}\\&=&\frac{\frac{63}{20}}{\frac{20-36}{20}}\\&=&-\frac{63}{16}\end{array}
-
พื้นฐานเรื่องผกผันฟังก์ชันตรีโกณมิติ
หลักจากที่ไม่ได้อัพเดทเว็บไซด์มาระยะหนึ่งวันนี้ก็ได้ฤกษ์ยาม ยังอยู่ที่เรื่องของฟังก์ชันตรีโกณมิติน่ะจ๊ะ ในหัวข้อย่อยคือ ผกผันของฟังก์ชันตรีโกณมิติ เป็นพื้นฐานน่ะจ๊ะ ดูพื้นฐานเบื้องต้นให้เข้าใจก่อน และค่อยต่อยอดน่ะทุกคนจริงๆแล้วไม่ยากดอก ง่ายๆ ฟังจากใน youtube น่ะ ผมอัพโหลดลงเมื่อตะกี๊(2/09/2558)เวลา
-
เฉลย PAT1 เรื่องฟังก์ชันตรีโกณมิติ
1. ถ้า \(cos\theta-sin\theta=\frac{\sqrt{5}}{3}\) แล้วค่าของ \(sin2\theta\) เท่ากับเท่าใด (pat 1 มี.ค 52/11)
วิธีทำ โจทย์ให้หาค่านี้คับ \(sin2\theta\) ซึ่งเป็นมุมสองเท่าถ้าใครจำสูตรของมุมสองเท่าได้สบายเลยครับข้อนี้ซึ่งถ้าเราจำสูตรได้จะได้ว่า
\[sin2\theta=2sin\theta cos\theta\]
ดังนั้นข้อนี้ก็คือให้เราหาค่าของ \(2sin\theta cos\theta\) นั่นเองครับ
เริ่มจากสิ่งที่โจทย์ให้มาคือ \(cos\theta-sin\theta=\frac{\sqrt{5}}{3}\) แล้วทำไงต่อ ถ้าเจออย่างนี้ลองยกกำลังสองทั้งสองข้างดูเลยคับจะได้
\begin{array}{lcl}(cos\theta-sin\theta)^{2}&=&(\frac{\sqrt{5}}{3})^{2}\\cos^{2}\theta-2sin\theta cos\theta+sin^{2}\theta&=&\frac{5}{9}\\ cos^{2}\theta+sin^{2}\theta-2sin\theta cos\theta&=&\frac{9}{5}\\-2sin\theta cos\theta&=&\frac{9}{5}-1\\-2sin\theta cos\theta&=&-\frac{4}{9}\\2sin\theta cos\theta&=&\frac{4}{9}\end{array}
อย่าลืมเอกลักษณ์ตรีโกรมิตินะคับว่า \(sin^{2}\theta+cos^{2}\theta=1\)
ดังนั้นข้อนี้ก็เลยตอบ \(\frac{4}{9}\) นั่นเอง
2. กำหนดให้ ABC เป็นรูปสามเหลี่ยมที่มีมุม A เท่ากับ \(60^{\circ}\) , \(BC=\sqrt{6}\) และ \(AC=1\) ค่าของ \(cos(2B)\) เท่ากับเท่าใด (pat 1 มี.ค.52/12)
วิธีทำ ยังไงข้อนี้ก็ต้องวาดรูปดูก่อนครับ เป็นสามเหลี่ยมใดๆที่มีมุม A,B,C ดังนี้
จากรูปสามเหลี่ยมที่เขาให้มา ข้อนี้รู้เลยว่าต้องใช้กฎของไซน์หาคำตอบ ใครที่ยังไม่รู้ว่ากฎของไซน์ เป็นอย่างไรก็ไปอ่านตามลิงก่อน จากรูปและกฎของไซน์เราก็จะได้ว่า
\(\frac{sinA}{\sqrt{6}}=\frac{sinB}{1}\) ต่อไปก็แก้สมการเพื่อหาค่าของ \(sinB\) ออกมาก็จะได้ว่า
\begin{array}{lcl}\frac{sinA}{\sqrt{6}}&=&\frac{sinB}{1}\\\frac{sin 60^{\circ}}{\sqrt{6}}&=&\frac{sinB}{1}\\sinB&=&\frac{1}{2\sqrt{2}}\end{array}
เก็บค่าของ \(sinB\) เอาไว้ก่อนครับ ต่อไปเราก็ไปดูว่าโจทย์ให้เราหาอะไร โจทย์ให้เราหาค่าของ \(cos2B\) ซึ่งเป็นมุมสองเท่าอีกแล้ว จำเป็นต้องจำสูตรสูตรมุมสองเท่าของฟังก์ชันตรีโกณมิติให้ได้นะครับ ซึ่งมุมสองเท่าของฟังก์ชันคอสก็จะมีหลายสูตรเลือกมาใช้ให้ถูกแล้วกันก็จะมีดังนี้
\begin{array}{lcl}cos2B&=&cos^{2}B-sin^{2}B\\&=&2cos^{2}B-1\\&=&1-2sin^{2}B\end{array}
ดังนั้นจากสิ่งที่เรามีอยู่คือ \(sinB=\frac{1}{2\sqrt{2}}\) เราต้องใช้สูตรนี้นั่นเอง
\begin{array}{lcl}cos2B&=&1-2sin^{2}B\\&=&1-2(\frac{1}{2\sqrt{2}})^{2}\\&=&1-2(\frac{1}{8})\\&=&1-\frac{2}{8}\\&=&\frac{3}{4}\end{array}
3. ให้ \(-1\leq x\leq 1\) เป็นจำนวนจริงซึ่ง \(arccosx-arcsinx=\frac{\pi}{2552}\) แล้วค่าของ \(sin\frac{\pi}{2552}\) เท่ากับข้อใดต่อไปนี้
- \(2x\)
- \(1-2x^{2}\)
- \(2x^{2}-1\)
- \(-2x\)
วิธีทำ จาก \(arccos x-arcsin x=\frac{\pi}{2552}\) เราจะ take ฟังก์ชันไซน์เข้าไปทั้งสองข้างนะ จะได้
\(sin(arccos x- arcsin x)=sin(\frac{\pi}{2552})\)
และเพื่อความง่ายผมจะแทนค่าด้วยตัวแปรดังต่อไปนี้ คือ
ให้
\(arccos x=A\rightarrow cosA=x\)
\(arcsin x=B\rightarrow sinB=x\)
เราจึงได้ว่า
\begin{array}{lcl}sin(A-B)&=&sin(\frac{\pi}{2552})\\sinAcosB-cosAsinB&=&sin\frac{\pi}{2552}\\(\sqrt{1^{2}-x^{2}})(\sqrt{1^{2}-x^{2}})-(x)(x)&=&sin(\frac{\pi}{2552})\\sin(\frac{\pi}{2552})&=&1^{2}-x^{2}-x^{2}\\sin(\frac{\pi}{2552})&=&1-2x^{2}\end{array}
4. ค่าของ \(\left(\frac{sin30^{\circ}}{sin10^{\circ}}-\frac{cos30^{\circ}}{cos10^{\circ}}\right)\) เท่ากับข้อใดต่อไปนี้ (Pat1 ก.ค.52/11)
- -1
- 1
- 2
- -2
วิธีทำ ข้อนี้ไม่ต้องคิดไรมากสิ่งที่ทำได้คือ การคูณไขว้ ดังนั้นจับคูณไขว้ก่อนเลยคับจะได้
\[\frac{sin30^{\circ}cos10^{\circ}-cos30^{\circ}sin10^{\circ}}{sin10^{\circ}cos10^{\circ}}\]
จากที่เราคูณไขว้กันข้างบน ถ้ามองดูดีๆ เราจะเห็นว่ามันเข้ากับสูตรนี้ใช่ไหม
\(sin(A-B)=sinAcosB-cosAsinB\) ดังนั้น
\(sin(30^{\circ}-10^{\circ})=sin30^{\circ}cos10^{\circ}-cos30^{\circ}sin10^{\circ}\)
และสำหรับตัวส่วนสิ่งที่เราต้องมองให้เห็นคือ สูตรของมุมสองเท่าคือ
\(2sinAcosA=sin2A\) ดังนั้น
\(2sin10^{\circ}cos10^{\circ}=sin2(10^{\circ})=sin20^{\circ}\)
ทำต่อเลยนะอย่างไรก็ทำความเข้าใจ ไม่ได้ก็ถามได้ครับ
\begin{array}{lcl}\frac{sin30^{\circ}cos10^{\circ}-cos30^{\circ}sin10^{\circ}}{sin10^{\circ}cos10^{\circ}}&=&\frac{sin(30^{\circ}-10^{\circ})}{sin10^{\circ}cos10^{\circ}}\\&=&\frac{sin20^{\circ}}{sin10^{\circ}cos10^{\circ}}\\&=&\frac{2sin20^{\circ}}{2sin10^{\circ}cos10^{\circ}}\\&=&\frac{2sin20^{\circ}}{sin20^{\circ}}\\&=&2\end{array}
5. ถ้า \((sin\theta +cos\theta)^{2}=\frac{3}{2}\) เมื่อ \(0 \leq \theta\leq\frac{\pi}{4}\) แล้ว \(arccos(tan3\theta)\) มีค่าเท่าใด
วิธีทำ แน่นอนการทำข้อนี้ต้องยกกำลังสองดูก่อนคับ
\begin{array}{lcl}(sin\theta +cos\theta)^{2}&=&\frac{3}{2}\\sin^{2}\theta+2sin\theta cos\theta+cos^{2}\theta&=&\frac{3}{2}\\2sin\theta cos\theta&=&\frac{3}{2}-1\\sin2\theta&=&\frac{1}{2}\end{array}
เนื่องจาก \(0 \leq \theta\leq\frac{\pi}{4}\)
ดังนั้น \(0\leq 2\theta\leq\frac{\pi}{2}\) [เอา 2 คูณเข้า]
จากสมการข้างบนเรารู้ว่า \(sin2\theta=\frac{1}{2}\) และ \(2\theta\) ต้องอยู่ในช่วง \(0\leq 2\theta\leq\frac{\pi}{2}\)
จาก \(sin2(15^{\circ})=\frac{1}{2}\) ดั้งนั้น \(\theta=15^{\circ}\)
โจทย์ให้เรา หาค่าของ \(arccos(tan3\theta)\) เราก็เอา \(\theta=15^{\circ}\) แทนค่าลงไปจะได้
\begin{array}{lcl}arccos(tan3\theta )&=&arccos(tan3(15^{\circ}))\\&=&arccos(tan45^{\circ})\\&=&arccos(1)\\&=&0^{\circ}\end{array}
6. ถ้า \(\frac{\sin^{4}x}{5}+\frac{\cos^{4}x}{7}=\frac{1}{12}\) สำหรับบาง \(x>0\) แล้วค่าของ \(\frac{\sin^{2}(2x)}{5}+\frac{\cos^{2}(2x)}{7}\) ตรงกับข้อใดต่อไปนี้ (Pat 1 พ.ย.57 ข้อ 29)
วิธีทำ ข้อนี้เรานำสมการ \(\frac{\sin^{4}x}{5}+\frac{\cos^{4}x}{7}=\frac{1}{12}\) มาแก้สมการเพื่อหาค่าของ \(\sin^{2}x\) แสดงว่าตรงไหนที่เป็นค่า \(\cos x\) เราต้องเปลี่ยนให้อยู่ในรูปของ \(\sin x\) ให้หมดครับ โดยใช้ความสัมพันธ์ที่ว่า
\(\sin^{2}x+\cos^{2}x=1\) ดังนั้น
\(\cos^{2}x=1-\sin^{2}x\) ครับผม
เริ่มแก้สมการกันเลยครับ
\begin{array}{lcl}\frac{\sin^{4}x}{5}+\frac{\cos^{4}x}{7}&=&\frac{1}{12}\\\frac{(\sin^{2}x)^{2}}{5}+\frac{(\cos^{2}x)^{2}}{7}&=&\frac{1}{12}\\\frac{(\sin^{2}x)^{2}}{5}+\frac{(1-\sin^{2}x)^{2}}{7}&=&\frac{1}{12}\end{array}
เพื่อความสะดวกในการแก้สมการ ผมจะกำหนดให้ \(A=\sin^{2}x\) ดังนั้นเราจะได้ว่า
\begin{array}{lcl}\frac{A^{2}}{5}+\frac{(1-A)^{2}}{7}&=&\frac{1}{12}\\\frac{A^{2}}{5}+\frac{1-2A+A^{2}}{7}&=&\frac{1}{12}\\\frac{7A^{2}+5(1-2A+A^{2})}{35}&=&\frac{1}{12}\\7A^{2}+5-10A+5A^{2}&=&\frac{35}{12}\\12A^{2}-10A+5&=&\frac{35}{12}\\12A^{2}-10A+5-\frac{35}{12}&=&0\\144A^{2}-120A+60-35&=&0\\144A^{2}-120A+25&=&0\\(12A-5)(12A-5)&=&0\\so\\A&=&\frac{5}{12}\end{array}
จากที่เราให้ \(A=\sin^{2}x\) ดังนั้น
\[\color{red}{\sin^{2}x}=\color{red}{\frac{5}{12}}\]
ต่อไปโจทย์ให้เราหาค่าของ \(\frac{\sin^{2}(2x)}{5}+\frac{\cos^{2}(2x)}{7}\) แต่ก่อนจะหาเราต้องทำการจัดรูปก่อนคับโดยใช้สูตรพวกมุมสองเท่า สูตรมุมสองเท่าของฟังก์ชันตรีโกณมิติ คือ
\(\sin 2x=2\sin x\cos x\) และ
\(\cos 2x=\cos^{2}x-\sin^{2}x\)
ดังนั้นจากที่โจทย์ให้หาเราจะได้ว่า
พิจารณา \(\sin^{2}(2x)\) จะได้
\begin{array}{lcl}\sin^{2}(2x)&=&(\sin 2x)^{2}\\&=&(2\sin x\cos x)^{2}\\&=&2^{2}\sin^{2}x\cos^{2}x\\&=&4\sin^{2}x(1-\sin^{2}x)\\&=&4\times \frac{5}{12}\times (1-\frac{5}{12})\\&=&2\times \frac{5}{12}\times \frac{7}{12}\\&=&\frac{35}{36}\end{array}
ดังนั้น \(\sin^{2}(2x)=\frac{35}{36}\)
พิจารณา \(\cos^{2}(2x)\) จะได้
\begin{array}{lcl}\cos^{2}(2x)&=&(\cos 2x)^{2}\\&=&(\cos^{2}x-sin^{2}x)^{2}\\&=&(1-\sin^{2}x-\sin^{2}x)^{2}\\&=&(1-2\sin^{2}x)^{2}\\&=&(1-2(\frac{5}{12}))^{2}\\&=&(1-\frac{10}{12})^{2}\\&=&\frac{1}{36}\end{array}
ต่อไปเราเอาค่าที่เราหาด้านบนไปแทนในนี้ \(\frac{\sin^{2}(2x)}{5}+\frac{\cos^{2}(2x)}{7}\) จะได้
\begin{array}{lcl}\frac{\sin^{2}(2x)}{5}+\frac{\cos^{2}(2x)}{7}&=&\frac{35}{36}\times \frac{1}{5}+\frac{1}{36}\times\frac{1}{7}\\&=&\frac{25}{126}\quad\underline{Ans}\end{array}
7. กำหนดให้ \(x\) เป็นจำนวนจริงโดยที่ \(\sin x+\cos x=\frac{4}{3}\)
ถ้า \((1+\tan^{2} x)\cot x=\frac{a}{b}\) เมื่อ \(a\) และ \(b\) เป็นจำนวนเต็มโดยที่ ห.ร.ม. ของ \(a\) และ \(b\) เท่ากับ \(1\) แล้ว \(a^{2}+b^{2}\) เท่ากับเท่าใด [Pat 1 มี.ค.56 ข้อ 28]
วิธีทำ ข้อนี้ใครที่ไม่เคยฝึกทำโจทย์เลย บอกเลยว่าเริ่มต้นไม่เป็นแน่นอน ฉะนั้นควรฝึกทำโจทย์เยอะๆจะได้เริ่มต้นถูกนะคับ เริ่มต้นวิธีการทำคือ เอาสมการนีั \(\sin x+\cos x=\frac{3}{4}\) มายกกำลังสองครับจะได้ว่า
\begin{array}{lcl}\sin x+\cos x&=&\frac{4}{3}\\(\sin x+\cos x)^{2}&=&(\frac{4}{3})^{2}\\\sin^{2}x+2\sin x\cos x+\cos^{2}x&=&\frac{16}{9}\\\sin^{2}x+\cos^{2}x+2\sin x\cos x&=&\frac{16}{9}\\1+2\sin x\cos x&=&\frac{16}{9}\\2\sin x\cos x&=&\frac{16}{9}-1\\2\sin x\cos x&=&\frac{7}{9}\\\sin x\cos x&=&\frac{7}{18}\quad\cdots (1)\end{array}
ก่อนจะทำต่อ เราต้องรู้สูตรพวกนี้ก่อนคับ
\(\sin^{2}x+\cos^{2}x=1\)
\(\sec^{2}x-tan^{2}x=1\)
\(\cot x=\frac{\cos x}{\sin x}\)
\(\sec x=\frac{1}{\cos x}\)
ต่อไปเราก็เริ่มหาค่าของ \(a\) และ \(b\) ซึ่งก็เริ่มหาจากสมการนี้ \((1+\tan^{2} x)\cot x=\frac{a}{b}\) เริ่มเลยคับ
\begin{array}{lcl}(1+\tan^{2}x)\cot x&=&\frac{a}{b}\\(1+\sec^{2}-1)\cot x&=&\frac{a}{b}\\(\frac{1}{\cos^{2}x})\frac{\cos x}{\sin x}&=&\frac{a}{b}\\\frac{1}{\cos^{2}}\frac{\cos x}{\sin x}&=&\frac{a}{b}\\\frac{1}{\cos x\sin x}&=&\frac{a}{b}\\\sin x\cos x&=&\frac{b}{a}\\ from \quad (1)\\ \frac{7}{18}&=&\frac{b}{a}\\so\\b=7\quad and\quad a=18\\a^{2}=324\quad b^{2}=49\\a^{2}+b^{2}&=&324+49\\&=&373\quad\underline{Ans}\end{array}
8.ถ้า \(x\) และ \(y\) เป็นจำนวนจริงที่สอดคล้องกับสมการ \(3\sin(x-y)=2\sin(x+y)\) แล้ว \((\tan^{3}x)(\cot^{3}y)\) เท่ากับเท่าใด (Pat1 มี.ค.57 ข้อ 23)
วิธีทำ ข้อนี้ไม่มีอะไรมากสามารถเก็บคะแนนได้แบบสบายๆ โดยใช้ความรู้ของพวกฟังก์ชันตรีโกณมิติของผลบวกและผลต่างของมุมหรือจำนวนจริง ต้องจำสูตรพวกนี้ให้ได้เช่น
\[\sin (A-B)=\sin A\cos B-\cos A\sin B\]
\[\sin(A+B)=\sin A\cos B+\cos A\sin B\]
เรามาเริ่มทำกันเลยครับเริ่มจากสมการที่โจทย์ให้มาเลย
\begin{array}{lcl}3\sin(x-y)&=&2\sin(x+y)\\3\left[\sin x\cos y-\cos x\sin y\right]&=&2\left[\sin x\cos y+\cos x\sin y\right]\\3\sin x\cos y-3\cos x\sin y&=&2\sin x\cos y+2\cos x\sin y\\3\sin x\cos y-2\sin x\cos y&=&2\cos x\sin y+3\cos x\sin y\\\sin x\cos y&=&5\cos x\sin y\\\frac{\color{red}{\sin x}\color{green}{\cos y}}{\color{red}{\cos x}\color{green}{\sin y}}&=&5\\\color{red}{\tan x}\color{green}{\cot y}&=&5\\so\\\left[\tan x\cot y\right]^{3}&=&5^{3}\\\tan^{3}x\cot^{3}y&=&125\quad\underline{Ans}\end{array}
ดูคลิปประกอบครับ
-
แบบฝึกหัดโจทย์ผกผันฟังก์ชันตรีโกณมิติ
ผมจะนำเอาแบบฝึกหัดที่น่าสนใจมาเฉลยให้ได้อ่านกันครับ บทความผมเหมาะสำหรับคนที่อ่านพอมีพื้นฐานมาบ้างแล้วนะครับ อ่านเพื่อนำไปทำข้อสอบในห้องเรียนหรือข้อสอบ สอบเข้ามหาลัยก็ได้ครับ มาเริ่มกันเลย
แต่ก่อนที่จะอ่านควรไปอ่านความรู้พื้นฐาน พวกนี้ก่อนครับ
ผกผันของฟังก์ชันไซน์หรืออาร์คไซน์(arcsine)
พื้นฐานเรื่องผกผันฟังก์ชันตรีโกณมิติ
1. ค่าของ \(\sin(\arctan 2+\arctan 3)\) มีค่าเท่าใด
วิธีทำ
กำหนดให้ \(\arctan2=A\) ดังนั้นจะได้ว่า \(\tan A=2\) เมื่อ \(-\frac{\pi}{2}<A<\frac{\pi}{2}\)
กำหนดให้ \(\arctan3=B\) ดังนั้นจะได้ว่า \(\tan B=3\) เมื่อ \(-\frac{\pi}{2}<B<\frac{\pi}{2}\)
เอาไปแทนค่าในโจทย์ครับ
\begin{array}{lcl}\sin(\arctan 2+\arctan 3)&=&\sin(A+B)\\&=&\sin A\cos B+\cos A\sin B\end{array}
ติดตรงนี้ไว้ก่อนแล้วไปวาดรูป สามเหลี่ยมมุมฉาก
จาก \(\tan A=2\) และ \(tanB=3\) จะได้รูปคือ
เมื่อเราวาดรูปเสร็จแล้วเราก็สามารถหาคำตอบได้แล้วครับ เริ่มทำต่อครับ
\begin{array}{lcl}\sin(\arctan 2+\arctan 3)&=&\sin(A+B)\\&=&\sin A\cos B+\cos A\sin B\\&=&\frac{2}{\sqrt{5}}\frac{1}{\sqrt{10}}+\frac{1}{\sqrt{5}}\frac{3}{\sqrt{10}}\\&=&\frac{5}{\sqrt{50}}\\&=&\frac{5}{5\sqrt{2}}\\&=&\frac{1}{\sqrt{2}}\\&=&\frac{\sqrt{2}}{2}\quad Ans\end{array}
***ข้อนี้เนื่องจาก \(tanA\) และ \(tanB\) เป็นบวก ดังนั้นมุม \(A\) และ มุม\(B\) ตกอยู่ในควอร์ดเร็นจ์ที่ 1 จึงทำให้ค่าของคอสและไซน์เป็นบวกทั้งหมด
2. ค่าของ \(\cot(arccot 7+arccot 13+arccot 21+arccot 31)\) เท่ากับเท่าใด
วิธีทำ ข้อนี้ทำเหมือนข้อ 1 เลยแต่อาจจะยาวนิดหนึ่งครับ เริ่มทำเลย
กำหนดให้
\(arccot7=A\) จะได้ว่า \(cotA=7\)
\(arccot13=B\) จะได้ว่า \(cotB=13\)
\(arccot21=C\) จะได้ว่า \(cotC=21\)
\(arccot31=D\) จะได้ว่า \(cotD=31\)
เอาไอ้พวกนี้ไปแทนค่าในโจทย์จะได้
\begin{array}{lcl}\cot(arccot 7+arccot 13+arccot 21+arccot 31)&=&\cot(A+B+C+D)\\&=&\cot\left[(A+B)+(C+D)\right]\\&=&\frac{\cot(A+B)\cot(C+D)-1}{\cot(A+B)+\cot(C+D)}\quad\cdots (1)\end{array}
เก็บสมการที่ \((1)\) ไว้ก่อนนะครับแล้วไปหาค่าของ \(\cot(A+B)\) และ \(\cot(C+D)\) ข้อนี้ไม่ต้องวาดรูปสามเหลี่ยมมุมฉาก
หาค่า \(\cot(A+B)\) ครับจะได้
\begin{array}{lcl}\cot(A+B)&=&\frac{\cot A\cot B-1}{\cot A+\cot B}\\&=&\frac{(7)(13)-1}{7+13}\\&=&\frac{90}{20}\\&=&\frac{9}{2}\end{array}
หาค่า \(\cot(C+D)\) จะได้
\begin{array}{lcl}\cot(C+D)&=&\frac{\cot C\cot D-1}{\cot C+\cot D}\\&=&\frac{(21)(31)-1}{21+31}\\&=&\frac{650}{52}\\&=&\frac{25}{2}\end{array}
เอาค่าของ \(\cot(A+B)=\frac{9}{2}\) และ \(\cot(C+D)=\frac{25}{2}\) ไปแทนในสมการที่ \((1)\) จะได้
\begin{array}{lcl}\cot(arccot 7+arccot 13+arccot 21+arccot 31)&=&\cot(A+B+C+D)\\&=&\cot\left[(A+B)+(C+D)\right]\\&=&\frac{\cot(A+B)\cot(C+D)-1}{\cot(A+B)+\cot(C+D)}\\&=&\frac{\frac{9}{2}\frac{25}{2}-1}{\frac{9}{2}+\frac{25}{2}}\\&=&\frac{13}{4}\quad Ans\end{array}
3. ค่าของ \(\frac{tan(arccot\frac{1}{5}-arccot\frac{1}{3}+arctan\frac{7}{9})}{sin(arcsin\frac{5}{13}+arcsin\frac{12}{13})}\) เท่ากับเท่าใด
วิธีทำ ข้อนี้จะแบ่งการหาออกเป็น 2 ส่วนนะครับ คือหาส่วนที่เป็นตัวเศษ และ หาส่วนที่เป็นตัวส่วน แล้วค่อยเอาแต่ละส่วนมาหารกันก็จะได้คำตอบครับ
หาตัวเศษก่อน
กำหนดให้
\(arccot\frac{1}{5}=A\) จะได้ \(cotA=\frac{1}{5}\)
\(arccot\frac{1}{3}=B\) จะได้ \(cotB=\frac{1}{3}\)
\(arctan\frac{7}{9}=C\) จะได้ \(tanC=\frac{7}{9}\)
จะได้
\begin{array}{lcl}tan(arccot\frac{1}{5}-arccot\frac{1}{3}+arctan\frac{7}{9})&=&tan(A-B+C)\\&=&tan[(A-B)+C]\\&=&\frac{tan(A-B)+tanC}{1-tan(A-B)tanC} \quad \cdots (1)\end{array}
เก็บสมการที่ \((1)\) ไว้ก่อนครับ ไปหาค่าของ \(\tan(A-B)\) แล้วเอาไปแทนค่าในสมการที่ \((1)\) เริ่มเลย
\begin{array}{lcl}\tan(A-B)&=&\frac{\tan A-\tan B}{1+\tan A\tan B}\\&=&\frac{5-3}{1+(5)(3)}\\&=&\frac{2}{16}\\&=&\frac{1}{8}\end{array}
เอาค่า \(tan(A-B)\) ที่เราได้ไปแทนในสมการที่ \((1)\) ครับ จะได้
\begin{array}{lcl}tan(arccot\frac{1}{5}-arccot\frac{1}{3}+arctan\frac{7}{9})&=&tan(A-B+C)\\&=&tan[(A-B)+C]\\&=&\frac{tan(A-B)+tanC}{1-tan(A-B)tanC}\\&=&\frac{\frac{1}{8}+\frac{7}{9}}{1-(\frac{1}{8})(\frac{7}{9})}\\&=&1\end{array}
***นิดหนึ่งนะครับเผื่อใครยังคงงงอยู่
จากที่เรามี \(cotA=\frac{1}{5}\) ดังนั้น \(tanA=5\)
จากที่เรามี \(cotB=\frac{1}{3}\) ดังนั้น \(tanB=3\) และ \(tanC=\frac{7}{9}\)
หาตัวส่วนครับต่อไป
ตัวส่วนคือตัวนี้นะครับ \(sin(arcsin\frac{5}{13}+arcsin\frac{12}{13})\) นั่นคือ
กำหนดให้
\(arcsin\frac{5}{13}=\alpha\) จะได้ \(sin\alpha=\frac{5}{13}\)
\(arcsin\frac{12}{13}=\beta\) จะได้ \(sin\beta=\frac{12}{13}\)
ดูภาพประกอบการหาค่าของ \(cos\alpha\) และ \(cos\beta\)
แทนค่าลงไปจะได้
\begin{array}{lcl}sin(arcsin\frac{5}{13}+arcsin\frac{12}{13})&=&sin(\alpha+\beta)\\&=&sin\alpha cos\beta+cos\alpha sin\beta\\&=&(\frac{5}{13})(\frac{5}{13})+(\frac{12}{13})(\frac{12}{13})\\&=&\frac{25+144}{169}\\&=&1\end{array}
ดังนั้นข้อนี้หาตัวเศษได้แล้วคือ 1 ตัวส่วนก็ได้แล้วคือ 1 คำตอบสวยงามมาก ดังนั้นคำตอบคือ
\[\frac{tan(arccot\frac{1}{5}-arccot\frac{1}{3}+arctan\frac{7}{9})}{sin(arcsin\frac{5}{13}+arcsin\frac{12}{13})}=1\]
4. ค่าของ \(sec^{2}(2arctan\frac{1}{3}+arctan\frac{1}{7})\) เท่ากับเท่าใด (Pat1 ต.ค.55/28)
วิธีทำ เนื่องจาก \(sec\theta=\frac{1}{cos\theta}\) ดังนั้นจะหาคำตอบนี้โดยใช้ฟังก์ชันคอส แล้วทำให้เป็นฟังก์ชันเซคอีกที ครับ
กำหนดให้
\(arctan\frac{1}{3}=A\) จะได้ \(tanA=\frac{1}{3}\)
\(arctan\frac{1}{7}=B\) จะได้ \(tanB=\frac{1}{7}\)
แทนค่าลงไป จะได้ \(sec^{2}(2A+B)\) แต่ผมจะหาค่าของ \(cos(2A+B)\) นะครับแล้วค่อยแปลงเป็นค่า \(sec^{2}(2A+B)\) อีกทีครับ เริ่มเลยครับ
\begin{array}{lcl}cos(2A+B)&=&cos2AcosB-sin2AsinB\\&=&[cos^{2}A-sin^{2}A]cosB-2sinAcosAsinB\\\\ hint: \\cos2A=cos^{2}A-sin^{2}A ,\\\quad sin2A=2sinAcosA\\\\&=&[(\frac{3}{\sqrt{10}})^{2}-(\frac{1}{\sqrt{10}})^{2}]\frac{7}{5\sqrt{2}}-(2)(\frac{1}{\sqrt{10}})(\frac{3}{\sqrt{10}})(\frac{1}{5\sqrt{2}})\\&=&\frac{56}{50\sqrt{2}}-\frac{6}{50\sqrt{2}}\\&=&\frac{1}{\sqrt{2}}\end{array}
นั่นคือ
\(cos(2A+B)=\frac{1}{\sqrt{2}}\)
ดังนั้น
\(cos^{2}(2A+B)=(\frac{1}{\sqrt{2}})^{2}=\frac{1}{2}\)
ดังนั้น
\(sec^{2}(2A+B)=\frac{2}{1}=2\) ตอบ